Tot voor kort werd vrij algemeen aangenomen dat een enkele verwijzing in de arbeidsovereenkomst naar het van toepassing zijnde bedrijfsreglement waarin ook een concurrentiebeding was opgenomen niet voldoende was om het concurrentiebeding rechtsgeldig te doen zijn. De Hoge Raad denkt daar anders over.

De zaak waarom het ging was de volgende. De werknemer in kwestie was bij een accountantskantoor gaan werken. Bij de indiensttreding tekende de werknemer een arbeidsovereenkomst waarin werd verwezen naar een bedrijfsreglement waarin onder andere een concurrentiebeding voorkwam. Na verloop van jaren besloot de werkgever het bedrijfsreglement aan te passen. Aan het personeel werd een nieuw reglement aangeboden waarin wederom een concurrentiebeding voorkwam. In de aanbiedingsbrief stond: ‘Door mede ondertekening verklaart u zich akkoord met de inhoud van de gewijzigde voorwaarden’. De werknemer heeft de aanbiedingsbrief ondertekend en teruggestuurd.

Vervolgens heeft de werknemer enige jaren later ontslag genomen en is bij een concurrerend kantoor gaan werken. De werkgever heeft de werknemer vervolgens aangesproken wegens de overtreding van het concurrentiebeding. De werknemer stelde dat het concurrentiebeding niet van toepassing was, omdat het niet was ondertekend en dat niet voldaan is aan het schriftelijkheidsvereiste als het beding slechts in een bedrijfsreglement voorkomt. De Hoge Raad komt tot een ander oordeel en dat is in het licht van de heersende mening in de juridische wereld verrassend.

De Hoge Raad stelt voorop dat de wettelijke eis dat een concurrentiebeding schriftelijk moet worden overeengekomen wordt verklaard uit de gedachte dat het schriftelijkheidsvereiste een bijzondere waarborg is dat de werknemer de gevolgen voor het hem bezwarende beding goed heeft overwogen. Vervolgens overweegt de Hoge Raad dat aan dit vereiste is voldaan indien de werknemer op enige manier schriftelijk tot uitdrukking brengt dat hij heeft kennis genomen van het op schrift gestelde concurrentiebeding en dat hij daarmee instemt. Het maakt dan niet meer uit dat het concurrentiebeding in een bedrijfsreglement is opgenomen en dat de werknemer een brief (of arbeidsovereenkomst tekent) waarbij slechts wordt verwezen naar het toepasselijke reglement en (zonder expliciet een concurrentiebeding te noemen) verklaart met de bepalingen daarvan in te stemmen.

Wel heeft de Hoge Raad ten overvloede geoordeeld dat niet aan het schriftelijkheidsvereiste is voldaan, indien de werknemer instemt met een van toepassing zijnde bedrijfsreglement met daarin een concurrentiebeding, indien een exemplaar van dat reglement niet aan de werknemer ter hand is gesteld. In voorkomende gevallen zal de werkgever moeten bewijzen dat het reglement bij het ondertekenen van de arbeidsovereenkomst aan de werknemer ter hand is gesteld.

. . . terug naar boven

De Kamer van Koophandel (KvK) houdt een handelsregister bij dat fungeert als bron voor derden om informatie over een onderneming te verkrijgen. Leidend beginsel daarbij is dat de onderneming zelf de verantwoordelijkheid draagt voor de door haar verstrekte gegevens. Dit betekent concreet dat als een derde te goeder trouw een overeenkomst sluit met een volgens het handelsregister vertegenwoordigingsbevoegde – maar in werkelijkheid onbevoegde – persoon, de onderneming toch aan deze overeenkomst gebonden zal zijn.

Bij een inschrijving in het handelsregister is de KvK gehouden summierlijk te onderzoeken of de verstrekte gegevens juist zijn. Aanvankelijk is daar niet erg strak de hand aan gehouden. Sinds enkele jaren verlangt de KvK echter dat personen die aangifte doen van de oprichting of wijziging van een onderneming zich kunnen legitimeren. Een volmacht daartoe volstaat niet meer; men dient in persoon te verschijnen. De enige uitzondering hierop wordt gevormd door de (kandidaat-)
notaris. Van hem wordt verondersteld dat de door hem verstrekte gegevens over een persoon juist zijn. In de deze zomer in te voeren nieuwe Handelsregisterwet wordt de KvK een veel actievere rol toebedeeld. De KvK dient zich onder deze wetgeving ervan te overtuigen dat de verstrekte gegevens juist zijn en krijgt voor de vaststelling daarvan de beschikking over nieuwe middelen.

De vraag is nu hoe dit summierlijk onderzoek door de KvK juridisch uitwerkt. Wat zijn de consequenties wanneer de KvK bij de inschrijving onzorgvuldig heeft gehandeld? Onlangs heeft de rechter zich over een opmerkelijke kwestie moeten buigen, waarbij de (on-)zorgvuldigheid van de KvK centraal stond.

Persoon A laat zijn eenmanszaak, in casu een juwelierszaak, onder eigen naam en die van persoon B bij de KvK in het handelsregister inschrijven. Niet veel later laat persoon B in het handelsregister opnemen dat persoon A de juwelierszaak aan hem heeft overgedragen. Persoon A is daarbij niet in persoon verschenen en ook zijn handtekening zou vervalst zijn. Met het uittreksel uit het handelsregister laat persoon B met behulp van de politie persoon A uit de juwelierszaak verwijderen, waarna hij bijna alle waardevolle sieraden ontvreemdt. Persoon A spreekt de KvK wegens onzorgvuldig handelen tot vergoeding van de schade aan op grond van onrechtmatige daad. De rechter oordeelt dan dat het summierlijk onderzoek dat de KvK moet doen, is bedoeld om het algemeen belang van rechtszekerheid te dienen en niet om een particulier vermogensbelang te beschermen. De vordering wordt afgewezen.

Een verbijsterend geval dat zich uiteraard niet elke dag zal voordoen, maar dat wel onderstreept hoe belangrijk een juiste inschrijving van uw onderneming in het handelsregister is. De KvK zal voor onjuistheden en de gevolgen daarvan niet aansprakelijk zijn.

... terug naar boven